ต้อลม โรคต้อ ลมเกิดขึ้นได้เพราะมีสาเหตุเนื่องมาจากการสั่งสมของไขมัน โปรตีน หรือแคลเซียม หรือทั้งผอง ซึ่งจะมีลักษณะเป็นรอยนูนสีเหลืองขนาดเล็กบนเยื่อบุตา โดยส่วนมากจะขึ้นบริเวณศีรษะตาของตาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือทั้งสองข้าง ต้อ ลมบางทีอาจเป็นวงกลม เป็นความเสื่อมของเยื่อบุตาขาวนำมาซึ่งการก่อให้เกิดเป็นแผ่นหรือตุ่มนูนสีออกเหลืองเกิดขึ้นรอบๆเยื่อบุตาขาวข้างกระจกตาดำ โดยมากมักกำเนิดที่ศีรษะตาด้านในใกล้จมูก แม้กระนั้นบางทีอาจกำเนิดได้อีกทั้งด้านหัวตาแล้วก็หางตาพร้อม
ต้อลิ้นหมา (pterygium) เป็นเนื้องอกจำพวกไม่รุนแรงของเยื่อบุตาขาว มีลักษณะเป็นแผ่นพังผืดแล้วก็เส้นโลหิตรวมกันสีออกแดงรูปร่างเหมือนสามเหลี่ยม โดยจะเบาๆขยายอย่างช้าๆจากหัวตาหรือหางตาเข้าไปในกระจกตาดำ ซึ่งถ้าเกิดแผ่ขยายเข้าไปมากมายบางทีอาจเป็นปัญหาในการแลเห็นได้ ที่มาของต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมา สิ่งที่ทำให้เกิดต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมามีเหตุที่เกิดจากการที่ดวงตาสัมผัสกับรังสีรังสีเหนือม่วง (UV) จากแสงตะวันสม่ำเสมอเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน รวมทั้งมีเหตุที่เกิดจากภาวการณ์ตาแห้ง แล้วก็สิ่งแวดล้อมต่างๆที่ก่อเกิดการระคายเคืองดวงตา อย่างเช่น ฝุ่น ควัน ลม อากาศแห้ง ด้วยเหตุนี้ โรคนี้ก็เลยพบได้มากในประเทศเขตร้อนที่มีแสงตะวันจัด และก็ในคนที่จำต้องดำเนินการหรือนิยมทำกิจกรรมที่โล่งแจ้งอยู่เป็นประจำ https://www.auroranews24.com/
Contents
ต้อลม (Pinguecula) และก็ต้อลิ้นหมา (Pterygium)
เป็นเนื้อนูนที่เยื่อตาขาวข้างกระจกตาดำ หากอยู่เฉพาะที่เยื่อบุตาขาว (Conjunctiva) เรียกว่า ต้อ ลม (Pinguecula) แต่ว่าถ้าเกิดรุกล้ำเข้ามาในกระจกตาดำ (Cornea) เรียกว่า ต้อลิ้นหมา (Pterygium) โดยต้อลิ้นหมาจะมีลักษณะมองเห็นเป็นเนื้อสามเหลี่ยมโดยมีหัวอยู่ที่กระจกตา เยื่อราวกับเยื่อบุตาซึ่งมีเส้นโลหิตวิ่งเข้าไปเกาะอยู่บนกระจกตาดำ บางทีอาจใหญ่หรือเล็กก็ได้ จะแดงมากมายน้อยขึ้นกับมีจำนวนเส้นโลหิตมากมายหรือน้อย ทั้งยังต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมาส่วนมากอยู่ที่บริเวณศีรษะตาด้านในใกล้จมูก แต่ว่าบางครั้งก็อาจจะเป็นไปได้ทั้งยังด้านหัวตารวมทั้งหางตาพร้อมอาการเคืองตาอยู่บ่อยมาก รู้สึกเสมือนมีทรายอยู่ในตาตลอดระยะเวลา บางทีอาจไม่ใช่เศษฝุ่นละอองเข้าตาปกติ แม้กระนั้นอาจเป็นเพราะ “โรคต้อ ลม” จำนวนหนึ่งในสี่โรคต้อซึ่งสามารถเจอได้รอบๆดวงตา แล้วต้อ ลมเป็นยังไง เกิดขึ้นได้เพราะมีสาเหตุเนื่องมาจากความประพฤติปฏิบัติใด ต้อ ลมอันตรายไหม และก็สามารถรักษาหรือคุ้มครองปกป้องเช่นไรได้บ้าง?
เป็นโรคที่เกี่ยวกับดวงตาประเภทหนึ่ง มีเหตุที่เกิดจากการเสื่อมของเยื่อบุตาขาว โดยจะมีก้อนเม็ดเล็กๆสีเหลืองใส นูนอยู่รอบๆตาขาว ที่สามารถขึ้นได้อีกทั้งหัวตาหรือหางตา ผู้คนจำนวนไม่ใช้น้อยมักรู้ผิดว่าการเป็นต้อ ลมเป็นเนื้องอกในตา หรือเป็นโรคซึ่งสามารถติดต่อกับคนอื่นได้ ซึ่งตามความจริงแล้วตุ่มที่นูนขึ้นมานั้นไม่อาจจะแปลงเป็นเนื้อร้ายหรือกระจายเชื้อได้ โดยส่วนมากพวกเราจะเจอโรคต้อ ลมในผู้ที่แก่ค่อนข้างจะเยอะแยะ แม้กระนั้นในช่วงปัจจุบันนี้คนที่อายุน้อย หรือ อยู่ในกลางคน เป็นต้นว่า วัยทำงาน ก็ได้โอกาสเป็นโรคประเภทนี้ได้ด้วยเหมือนกัน สาเหตุจากการทำงานในสถานการณ์ห้อมล้อมที่มีฝุ่นละอองควัน ลม หรือ รับรังสีรังสีเหนือม่วง (รังสีUV) เป็นระยะเวลานาน ซึ่งสาเหตุข้างต้นจะส่งผลกระทบกับดวงตาตรงๆทำให้เสี่ยงเป็นโรคต้อ ลมได้เช่นเดียวกัน
ปัจจัยที่ทำให้มีการเกิดโรคต้อลม มีปัจจัยสำคัญๆดังต่อไปนี้
- ดวงตาสัมผัสแสงสว่าง UV บ่อยๆ โดยไม่มีการคุ้มครองป้องกัน
- ดวงตาที่สัมผัสกับฝุ่นละอองควัน ลม สารเคมี มลพิษ รวมถึงความร้อน ก็สามารถสร้างความระคายให้กับเยื่อบุตาขาวได้
- คนที่มีปัญหาตาแห้งเสมอๆอย่างเช่น การใช้สายตาหนัก ฯลฯ
คนเจ็บโรคตาส่วนมากเมื่อมาเจอหมอ จะได้รับการวิเคราะห์ว่าตาเป็นต้อ และก็ชอบตื่นกลัว เพราะเหตุว่ารู้เรื่องว่าโรคต้อจำเป็นที่จะต้องรุนแรง ต้อลม ทำให้ตาบอดความเป็นจริงแล้วโรคต้อมีหลายประเภทบางจำพวกอันตรายทำให้ตาบอดได้ดังเช่นว่า ต้อหิน ต้อกระจก แต่ว่าบางจำพวกปลอดภัยไม่ทำให้ตาบอด ยกตัวอย่างเช่น ต้อลิ้นหมา ต้อ ลม โดยต้อลิ้นหมาและก็ต้อ ลมเป็นโรคตาที่พบบ่อยมากมายแม้กระนั้นปลอดภัยรุนแรงแบบต้อหิน แล้วก็ต้อกระจก
ปัจจัยต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมาเป็นโรคตาที่เกิดขึ้นจากการระคายเคืองเรื้อรัง โดยลม ฝุ่นผง ความร้อน และก็รังสีอัลตร้าไวโอเลต(แสงอัลตราไวโอเลต) ก็เลยไม่ค่อยเจอโรคนี้ในเด็กจะเจอในผู้ทำงานที่โล่งแจ้งมากยิ่งกว่าผู้กระทำงานในห้องเครื่องปรับอากาศ พันธุกรรมก็มีส่วนทำให้เป็นต้อลิ้นหมาได้เร็วกว่าผู้อื่น
มีลักษณะเป็นเม็ดเล็กๆสีเหลืองใสอยู่ที่ตาขาวด้านหัวตาหรือหางตา ยังไม่ขยายขนาดแผ่ขยายตาดำไม่มี อาการอื่นใดเว้นแต่อักเสบเป็นบางครั้งทำให้มี อาการตาแดงบางส่วนบริเวณเม็ดใสนั้นและก็รู้สึกเคืองตาร้องไห้บ้างไม่ทำให้ตาบอดเม็ดเหลืองๆจะดำรงอยู่ ตลอดกาล จะรักษาเมื่อมีลักษณะอาการ เป็นการหยอดยาที่ช่วยบรรเทา อาการเคืองตาบ้างเป็นบางครั้ง
ต้อลิ้นหมาเป็นแผ่นเนื้อสีชมพูสามเหลี่ยม ชอบกำเนิดที่ศีรษะตารวมทั้งมีปลายแหลมของสามเหลี่ยมเบาๆคืบไปสู่กระจกตาดำบางทีอาจไม่มีอาการหรือเคืองตาเป็นบางครั้งลักษณะเดียวกันกับต้อ ลม บางทีอาจใช้ยาหยอดทุเลาอาการเคืองแม้กระนั้นก็ไม่อาจจะสลายต้อลิ้นหมาได้เมื่อแผ่นเนื้อลุกลามเข้าบังกระจกตาดำจะก่อให้ก่อกวนการมองมองเห็น หมอรักษาตาจะ (ผ่าตัด) ลอกต้อลิ้นหมาออกให้ในช่วงนี้ต้อลิ้นหมาบางทีอาจเป็นซ้ำได้ถ้าเกิดยังมีลักษณะอาการอักเสบเรื้อรังจากสภาพแวดล้อมอีกอาการคนที่เป็นต้อลิ้นหมาแล้วก็ต้อ ลม จะมีลักษณะอาการเคืองตา แสบตา ร้องไห้ ตาแดง ถ้าเกิดเป็นน้อยจะไม่ทำให้ตามัว แม้กระนั้นถ้าเกิดเป็นมาก อย่างเช่น ในเรื่องที่ต้อลิ้นหมาแผ่ขยายเข้ามาถึงกึ่งกลางตาดำจะมีผลให้ตามัวลง
อาการ “ต้อ ลมและก็ต้อลิ้นหมา”ในระยะเริ่มต้นของ “โรคต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมา”
จำนวนมากมักไม่มีอาการอะไรก็ตามเพียงแค่จะมองเห็นเป็นเยื่อไม่ดีเหมือนปกติรอบๆเยื่อบุตาขาวเพียงแค่นั้น แต่ว่าถ้าหากมีการอักเสบหรือเป็นมากขึ้น คนไข้จะรู้สึกเจ็บตา เคืองตา คันตา แสบตา ร้องไห้ ตาแดงขึ้น ในบางครั้งบางทีอาจรู้สึกราวกับมีเศษผงอยู่ในตา รวมทั้งถ้าหากจำต้องพบลมแรง พบเจอฝุ่นผง ควัน ทรายบ่อยๆ จะยิ่งทำให้ต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมามีการอักเสบมากขึ้นเรื่อยๆถ้าเกิด “ต้อลิ้นหมา” กำเนิดอาการร้ายแรงขึ้นกระทั่งลุกลามเข้าไปใกล้กึ่งกลางกระจกตา จะมีการรั้งดึงกระจกตา ทำให้ความโค้งงอของกระจกตาแปรไป อาจจะส่งผลให้คนป่วยมีลักษณะอาการตามัวและก็บางทีอาจเกิดภาวะสายตาเอียงได้เลือกแนวทางรักษา…ที่เหมาะสมกับระดับของโรคหมอจะพินิจพิเคราะห์กรรมวิธีการรักษาให้เหมาะสมกับระดับความร้ายแรงของโรค
ถ้าเกิดโรคไม่ร้ายแรง ต้อมีขนาดเล็ก คนไข้ไม่มีอาการระคาย
แล้วก็การมองมองเห็นยังปกติ บางทีอาจไม่จำเป็นที่จะต้องให้การรักษา หมอจะชี้แนะให้คนไข้ปกป้องตัวเองไม่ให้เป็นมากขึ้น โดยป้องกันดวงตาจากรังสรังสียูวีอย่างเคร่งครัด เพื่อไม่ให้ต้อร้ายแรงรวมทั้งแผ่ขยายมากขึ้นเรื่อยๆแม้มีลักษณะอักเสบ เคืองตา ตาแดง หมอจะเสนอแนะให้ใช้ยาหยอดตาเพื่อลดการอักเสบสำหรับต้อลิ้นหมา ที่เยื่อเข้าไปจนกระทั่งกึ่งกลางกระจกตากระทั่งบังการมองมองเห็น หมอจะชี้แนะให้ผ่าตัดลอกต้อลิ้นหมาออกมาจากเยื่อตารวมทั้งผิวกระจกตา ตอนนี้หมอมักผ่าตัดแล้วก็วางเยื่อใหม่
(graft) ซึ่งบางทีอาจเป็นเยื่อบุตาขาวของคนเจ็บ หรือใช้เยื่อห่อหุ้มเกลื่อนกลาดที่มีการจัดแจงไว้เป็นพิเศษจากสภากาชาดไทย เพื่อลดจังหวะการกลับมาเป็นซ้ำคุ้มครองป้องกันไว้…ย่อมดีมากยิ่งกว่าอาจมีคนจำนวนไม่น้อยที่จำต้องดำเนินชีวิตอยู่ที่โล่งแจ้ง รวมทั้งพบเจอแสงอาทิตย์เสมอๆ ก็เลยทำให้ได้โอกาสสูงที่จะเป็นต้อ ลมและก็ต้อลิ้นหมา แม้กระนั้นคุณสามารถลดการเสี่ยงได้เพียงคุณป้องกันตัวเองอย่างมาก ดังต่อไปนี้ควรจะใส่หมวกรวมทั้งใส่แว่นป้องกันแสงแดดที่มีเลนส์กรองรังสีรังสีเหนือม่วงเมื่อใดก็ตามออกที่โล่งแจ้ง ถึงแม้ไม่มีแสงอาทิตย์ก็ควรจะใส่แว่นเพื่อกันลมแล้วก็ฝุ่นละอองหลบหลีกเครื่องปรับอากาศ หรือพัดลม อย่าให้เป่าเข้าบริเวณใบหน้าโดยตรงหลบหลีกสิ่งแวดล้อมที่มีฝุ่นผง ควัน อากาศแห้ง ลม เพราะว่าจะมีผลให้ดวงตาระคาย อักเสบ
รวมทั้งแดงได้ง่ายในกรณีที่เป็นต้อ ลมหรือต้อลิ้นหมาอยู่แล้ว ควรจะหมั่นพิจารณาสี รูปร่าง รวมทั้งขนาดของต้อบ่อยๆ ถ้าหากมีการเปลี่ยนควรจะรีบหารือหมอรักษาตาแม้ว่าจะลอกต้อลิ้นหมารวมทั้งควรจะระวังด้วยการหลีกเลี่ยงแสงสว่าง UV เพื่อลดช่องทางกลับมาเป็นซ้ำอย่ามีความรู้สึกว่าสมรรถนะสำหรับเพื่อการเห็นของคุณที่ลดน้อยลงคือเรื่องธรรดา หรือมีความรู้สึกว่าเป็นไปเพราะเหตุว่าข้อตกลงของเวลาและก็อายุ เพราะเหตุว่าครั้งคราวปัญหาเกี่ยวกับการเห็นของคุณอาจมาจากต้นสายปลายเหตุอื่นๆก็ได้ ควรจะหมั่นดูแลและก็ตรวจร่างกายตาบ่อยๆ
หรือถ้าหากเจอความไม่ดีเหมือนปกติควรจะรีบมาเจอหมอรักษาตาเพื่อเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ รวมทั้งรักษาให้ตรงอาการการดูแลรักษา ต้อลม ปลอดภัยและไม่มีผลกระทบต่อการมองมองเห็นหรือทําให้ตาบอด แม้ว่าต้อ ลมจะไม่หายไปแต่ว่าก็ไม่นำไปสู่อาการร้ายแรงอะไรก็ตามถ้าเกิดมีลักษณะอาการเคืองตา หมอบางทีอาจเสนอแนะกระบวนการรักษาดังนี้ใช้น้ำตาเทียมหรือขี้ผึ้งเพื่อด้วยดวงตาเปียกชื้นใช้ยาหยอดตาแบบสเตียรอยด์เพื่อทุเลาอาการบวมรวมทั้งแดงหมอบางทีอาจเสนอแนะให้ทำผ่าตัดถ้าหากอาการอักเสบไม่ดีขึ้น หรือต้อ ลมมีผลต่อการมองมองเห็น หรือคนไข้เกลียดลักษณะต้อ ลมในดวงตา แต่ข้างหลังการผ่าตัด คนป่วยบางทีอาจกลับมาเป็นต้อ ลมได้อีก
การคุ้มครองโรคต้อลม
- ใส่แว่นป้องกันแสงแดดแบบปิดข้างๆรวมทั้งหมวกปีกกว้างเวลาอยู่กลางแจ้ง ปกป้องตัวเองจากรังสีรังสีเหนือม่วง A และก็ B ซึ่งเป็นต้นเหตุหลักของโรคต้อ ลม
- ใส่แว่นตานิรภัยถ้าหากจำเป็นต้องปฏิบัติงานในสิ่งแวดล้อมที่มีฝุ่นละอองมากมายหรืออากาศแห้ง
- ใช้ยาหยอดตาบํารุงดเว้นวงตาให้เปียกชื้นเพื่อทุเลาอาการระคาย
การดูแลรักษาโรคต้อ ลมแล้วก็ต้อลิ้นหมาขึ้นกับความร้ายแรงของโรค แม้โรคยังไม่ร้ายแรงเป็นต้อมีขนาดเล็ก คนป่วยไม่รู้เรื่องสึกระคายรวมทั้งการมองมองเห็นยังปกติ การดูแลรักษาโรคในเวลานี้ เสนอแนะให้คุ้มครองป้องกันไม่ให้เป็นมากขึ้น โดยป้องกันดวงตาจากรังสีรังสีเหนือม่วงอย่างเคร่งครัด ด้วยการใส่แว่นดำอย่างสม่ำเสมอเพื่อไม่ให้ต้อเติบโตแพร่กระจายเยอะขึ้น อย่างไรก็แล้วแต่ ถ้ามีการอักเสบ หมอจะเสนอแนะให้ใช้ยาหยอดตาเพื่อทุเลาอาการระคาย แล้วก็อาการอื่นๆจากการอักเสบ ในกรณีของต้อลิ้นหมาที่มีการขยายเข้าไปบนกระจกตามากมาย มีขนาดใหญ่รวมทั้งอักเสบเรื้อรัง หมอรักษาสายตาบางทีอาจเสนอแนะให้รักษาด้วยการใช้ การผ่าตัดลอกต้อลิ้นหมา เพื่อลอกเอาเยื่อต้อลิ้นหมาออกมาจากเยื่อตาและก็ผิวกระจกตา
ซึ่งโดยธรรมดาเป็นการผ่าตัดแบบผู้ป่วยนอก ใช้เวลาเพียงแต่โดยประมาณ 30 นาที ข้างหลังการผ่าตัดหมอจะให้ผู้เจ็บป่วยนอนพักฟื้นที่โรงหมอราว 3-6 ชั่วโมงสุดแท้แต่กรณี แล้วก็เลยกลับไปอยู่บ้านได้ดังนี้ ต้อลิ้นหมาเป็นโรคที่ได้โอกาสกลับมาเป็นซ้ำสูงโดยยิ่งไปกว่านั้นในคนไข้ที่อายุน้อย รวมทั้งคนที่ยังคงได้รับรังสีรังสีเหนือม่วงโดยตลอด โดยเหตุนั้น เพื่อคุ้มครองปกป้องการเกิดต้อลิ้นหมาซ้ำหมอบางทีอาจผ่าตัดด้วยแนวทางเปลี่ยนถ่ายเยื่อใหม่โดยใช้เยื่อบุตาขาวของคนป่วยเอง เยื่อเกลื่อนกลาดจากสภากาชาดไทย หรือใช้ยา mitomycin C ระหว่างการผ่าตัดเพื่อลดจังหวะการกลับมาเป็นซ้ำอีก
คนไข้โรคต้อ ลมรวมทั้งต้อลิ้นหมาที่ยังเป็นไม่มากมาย ส่วนมากมักไม่มีอาการใดๆก็ตามก็แค่จะมองเห็นเป็นเยื่อไม่ปกติรอบๆเยื่อบุตาขาวแค่นั้น แม้กระนั้นถ้าเกิดมีการอักเสบหรือเป็นมากขึ้น คนไข้จะรู้สึกเจ็บตา เคืองตา คันตา แสบตา ร้องไห้ ตาแดงขึ้น รู้สึกเสมือนมีเศษผงอยู่ในตาได้เป็นบางครั้งบางคราว การพบลมแรง พบเจอฝุ่นละออง ควัน ทรายบ่อยๆ ทำให้ต้อ ลมต้อลิ้นหมามีการอักเสบได้มากกว่าธรรมดาผู้เจ็บป่วยจะมีลักษณะอาการตามัวแล้วก็บางทีอาจกำเนิดสายตาเอียงได้ เพราะเหตุว่าต้อลิ้นหมาดึงกระจกตา ทำให้ความโค้งงอของกระจกตาแปรไป ถ้าเกิดต้อลิ้นหมาเป็นมากกระทั่งแพร่กระจายเข้าไปใกล้กึ่งกลางกระจกตารวมทั้งบังการมองมองเห็น สามารถกำเนิดกับดวงตาเพียงแค่ฝ่ายเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้ แล้วก็กำเนิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่ว่าในเด็กเจอน้อยกว่า เพราะว่ายังพบ UV ไม่มากมายและไม่นานเท่าคนแก่